Mã vùng trồng bị 'đội lốt', nông sản Việt nguy cơ thua trên sân nhà

Đó là khẳng định của nhiều DN, chuyên gia tại Diễn đàn “Ổn định chất lượng và đảm bảo tiêu chuẩn nông sản của các hợp tác xã nông nghiệp”, do Báo Nông nghiệp Việt Nam, Trường Cán bộ Quản lý Nông nghiệp và PTNT 2, Cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) phối hợp tổ chức tại TPHCM, ngày 22/11.

Là một trong những DN đầu tiên thành công khi xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang thị trường Trung Quốc, bà Hồ Đức Minh - Tổng giám đốc Công ty Vạn Xuân Phát - cho biết, đối tác phía Trung Quốc khi nhập khẩu sầu riêng rất thẳng thắn, nếu sầu riêng không đáp ứng được các yêu cầu về kiểm dịch thực vật, mã số vùng trồng, DN nước bạn sẽ từ chối mua và không bao giờ quay trở lại.

Sầu riêng có mã vùng trồng được xuất khẩu chính ngạch

Theo bà Minh, nông dân hoàn toàn biết các tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu. Tuy nhiên, việc tuân thủ hay không lại là câu chuyện khác. Nông dân khi đã phun thuốc bảo vệ thực vật quá mức cho phép, DN tiếp nhận không có cách nào rửa trôi đi được và lô nông sản đó sẽ bị quay đầu, không thể xuất khẩu.

Chia sẻ khó khăn trong việc phát triển mã số vùng trồng, TS. Phan Thị Thu Hiền - Giám đốc Trung tâm Kiểm dịch thực vật sau nhập khẩu 2, Cục Bảo vệ Thực vật, Bộ NN&PTNT - cho rằng, việc cấp mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói mới triển khai chủ yếu đối với cây ăn quả, chưa triển khai được nhiều với các sản phẩm có khối lượng xuất khẩu lớn như lúa, chè, hồ tiêu, cà phê…

“Đặc biệt, vẫn còn tình trạng mạo danh mã số vùng trồng , sử dụng không đúng mã số để xuất ảnh hưởng đến uy tín của hàng Việt Nam” - bà Hiền nói. 

Hiện nay, nhiều thị trường đã yêu cầu các vùng trồng và cơ sở đóng gói của nước xuất khẩu phải được giám sát chặt chẽ và được cấp mã số định kỳ. Các vùng trồng và cơ sở đóng gói cần đảm bảo việc tuân thủ yêu cầu của từng quốc gia, từng thị trường. Cùng một mặt hàng nông sản nhưng mỗi thị trường sẽ có quy định khác nhau.

Bên cạnh đó, các vùng trồng và cơ sở đóng gói sẽ được đăng ký trên tinh thần tự nguyện, sau đó sẽ được kiểm tra, đánh giá định kỳ và phải được công nhận bởi các nước nhập khẩu, giám sát bởi cơ quan quản lý.

Đại diện doanh nghiệp, chuyên gia góp ý tại diễn đàn.

“Các DN cần chủ động các biện pháp bảo vệ mã số của mình, kịp thời thông báo tới các cơ quan quản lý hàng hóa xuất khẩu từ những mã số của mình, cũng như khi phát hiện những vi phạm liên quan đến sử dụng mã số để có sự phối hợp, xử lý. Đồng thời cần chủ động vùng nguyên liệu bằng cách liên kết với các địa phương để cấp mới, liên kết các vùng trồng đã được cấp mã số để giữ vững và nâng cao chất lượng nông sản” – bà Hiền khuyến nghị.

TS. Lê Thanh Hòa - Phó Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam - cho biết, thị trường Trung Quốc hiện mới tập trung truy xuất nguồn gốc, chưa thực hiện nhiều quy định kiểm tra, giám sát mức dư lượng. Song đối với các sản phẩm thực phẩm, nguyên liệu thức ăn chăn nuôi của Việt Nam hiện đã nhận cảnh báo từ phía bạn về lượng thuốc trừ sâu, ô nhiễm vi sinh vật.