Giá trị sống từ không gian xanh

Quá trình đô thị hóa và phát triển đô thị nhanh, thiếu tính bền vững ở nước ta những thập kỷ qua đã và đang làm cho các đô thị phải đối mặt trước nhiều tác động tiêu cực, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của đất nước, trong đó có tác động của biến đổi khí hậu.

Giảm thiểu hiệu ứng nhà kính

Sự bùng nổ thiếu kiểm soát về dân số, về các phương tiện giao thông cá nhân; tần suất sử dụng thiết bị điều hòa nhiệt độ, thiết bị làm lạnh ngày càng cao; quá trình thi công xây dựng ồ ạt các dự án kiến trúc và công trình giao thông… làm gia tăng các loại khí nhà kính như: CO2, CH4, CFC, Ozon…, dẫn tới tăng khả năng hấp thụ nhiệt của môi trường khí quyển, làm cho nhiệt độ đô thị tăng cao.

Hiệu ứng nhà kính gây tác hại trực tiếp đến môi trường sống và tuổi thọ của con người, như vào mùa hè, ngoài trời nắng có thể lên đến 45 độ C, gây sốc nhiệt cho trẻ em và người cao tuổi, làm hệ miễn dịch suy giảm ảnh hưởng đến tuổi thọ của con người chưa kể đến chất lượng không khí giảm sút, thường xuyên ở mức nguy hại bởi bụi PM2.5, PM10 làm ảnh hưởng xấu đến đường hô hấp, các vấn đề tim mạch, tăng nguy cơ đột quỵ…

Vậy làm thế nào để giảm thiểu hiệu ứng nhà kính, cải thiện môi trường sống bền vững cho con người trong gần 900 đô thị hiện nay ở nước ta, hướng đến Net Zero vào 2050 như cam kết của Chính phủ, trong đó không gian xanh đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Không gian xanh ảnh hưởng tích cực đến sức khỏe thể chất của con người. Thảm thực vật loại bỏ hóa chất và lọc các hạt vật chất, nitơ dioxide, lưu huỳnh dioxide và carbon monoxide khỏi không khí. Không gian xanh làm giảm ô nhiễm tiếng ồn, vốn gây căng thẳng, ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người, nhất là người già và trẻ em; giảm nhiệt độ không khí dưới vùng cây xanh và tăng độ ẩm cho bầu khí quyển từ 2 - 5%.

Trong một nghiên cứu của WHO về mối tương quan giữa hạnh phúc và tương tác với thiên nhiên đã cho thấy những người thường xuyên tương tác với thiên nhiên, sống cùng thiên nhiên sẽ cảm thấy cuộc sống tràn đầy năng lượng hơn, hạnh phúc hơn. Đó chính là lý do vì sao ngày nay, trong khuôn viên những cơ sở y tế lớn trên thế giới, các khu vườn chữa bệnh đang ngày càng được quan tâm và phát triển.

Không gian xanh cũng có tác động cải thiện sức khỏe tinh thần, giúp con người có cái nhìn lạc quan hơn khi bị mất việc làm; mất kết nối với đồng nghiệp, bạn bè, gia đình và các vấn đề liên quan đến pháp luật. Đồng thời, tạo điều kiện để con người và cộng đồng giao lưu, gắn kết với nhau, xây dựng mối quan hệ lành mạnh và mang lại sự thư giãn cho con người sau thời gian làm việc, học tập mệt mỏi, đang căng thẳng. Bên cạnh đó cũng khuyến khích mọi người hoạt động thể thao như đi bộ, chạy bộ, đạp xe… để nâng cao sức khỏe.

Tăng giá trị cho các dự án

Các nhà khoa học đã cho rằng, việc tiếp xúc với cây xanh có thể tăng khả năng sáng tạo, năng suất và hiệu suất làm việc. Các trường đại học đang đầu tư vào các không gian cảnh quan, bổ sung nhiều cây xanh nhằm cải thiện chất lượng, diện mạo của khuôn viên trường cũng như cải thiện sức khỏe tinh thần cho sinh viên. Gần đây, Google đã đầu tư hơn 2 tỷ USD để đưa thiết kế nội thất xanh thân thiện với môi trường, với con người vào văn phòng Manhattan của họ.

Với đô thị, không gian xanh giúp chống lại nhiệt độ tăng cao, một vấn đề đang gia tăng do quá trình đô thị hóa, xây dựng hóa ngày càng tăng với việc lớp phủ đất tự nhiên bị phá hủy. Các vấn đề đã và đang xảy ra trong quá trình đô thị hóa, dẫn đến ô nhiễm không khí gia tăng, nguy cơ mắc bệnh/tử vong ở những nhóm dân số dễ bị tổn thương, số lượt đến bệnh viện tăng lên trong thời tiết nắng nóng khắc nghiệt...

Người ta đã tính toán, một cây xanh đô thị có tán rộng sẽ hấp thụ 25 kg CO2/năm. Cây xanh có khả năng lưu giữ một phần nước mưa trên cây, giữ cho mặt đất xốp cùng với hệ rễ cây đâm sâu xuống đất giúp cho nước mưa thẩm thấu nhanh xuống đất, làm giảm tình trạng úng ngập trong đô thị. Cũng nhờ tính năng này mà ở vùng trung du và miền núi, rừng cây có tác dụng điều hòa nước mưa, làm giảm xói lở đất, giảm lũ tràn, lũ ống, lũ quét. Nhờ tạo ra các khoảng trống trong đất, hệ rễ cây góp phần quan trọng trong việc dự trữ mạch nước ngầm cho mùa khô. Tán lá rộng lớn của cây xanh có khả năng điều tiết nhiệt độ, giảm sự bốc hơi của nước, từ đó góp phần cải thiện tình trạng hạn hán ở nhiều địa phương. Và như thế, không gian xanh, công viên, cây xanh, hạ tầng xanh không chỉ giúp thích ứng với biến đổi khí hậu; cải thiện môi trường không khí và nước; bảo vệ đa dạng sinh học mà còn mang lại lợi ích sức khoẻ cộng đồng.

Tại các khu đô thị mới phát triển gần đây của các nhà đầu tư bất động sản nổi tiếng như: Vin Group; Sun Group; Ecopark… nhiều năm liền được tôn vinh là các khu đôn thị đáng sống, các không gian xanh tiêu biểu luôn được chủ đầu tư quan tâm chăm sóc. Không gian xanh không chỉ phục vụ cư dân sống tại đây, mà chính nó còn làm tăng giá trị kinh tế của các dự án bất động sản.