Biện pháp nâng tâm ngành vận tải biển Việt Nam

Tại Việt Nam, các hãng vận tải biển đa quốc gia đang nắm giữ 75% thị phần. Đây không phải là thách thức mà là một lợi thế cho ngành vận tải biển. Theo bà Nguyễn Thị Ngọc Bích, Tổng giám đốc Công ty Maersk Việt Nam, các quốc gia có nền kinh tế tương tự Việt Nam như Thái Lan và cả những nước phát triển như Mỹ, đều không đặt nặng việc phát triển thương hiệu vận tải biển quốc gia nhưng vẫn phát triển tốt. Không những thế, họ còn tận dụng chính các hãng tàu quốc tế với mạng lưới rộng lớn, cơ sở hạ tầng tiên tiến và bề dày kinh nghiệm để xây dựng nền tảng vững chắc cho ngành vận tải biển nước nhà.

Từ những kinh nghiệm của các nước phát triển, Việt Nam có thể học hỏi những chiến lược phù hợp để xây dựng nền tảng vững chắc cho ngành vận tải biển nước nhà.

Đầu tư phát triển cảng nước sâu

Tập trung phát triển các cảng nước sâu là việc thiết yếu mà ngành vận tải Việt Nam cần triển khai trong thời gian tới. Hiện tại, cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải dù có cơ sở hạ tầng hoàn thiện vẫn hoạt động với hiệu suất thấp. Tuy có thể tạo điều kiện cho các tàu cỡ lớn đi thẳng từ Việt Nam tới Mỹ và châu Âu, cảng vẫn chưa được sử dụng hết công suất dẫn đến tình trạng mất cân đối giữa cung và cầu.

[caption id="attachment_10533" align="aligncenter" width="700"] Việt Nam cần tập trung khai thác các cảng nước sâu, đón tàu cỡ lớn.[/caption]

Trong khi đó, việc đầu tư phát triển cảng nước sâu đang được nhiều quốc gia chú trọng. Trong đó, Indonesia đã đầu tư 3,6 tỷ USD để mở rộng hệ thống vận chuyển container, trực tiếp cạnh tranh với Singapore và Malaysia. Chính phủ Anh cũng đang lên kế hoạch nâng cấp cả cảng nước sâu ở London và Liverpool để tập trung đón tàu cỡ lớn.

Hiện nay, chi phí đưa tàu vào cảng hiện tại của nước ta đang cao gấp đôi, thậm chí gấp ba so với các cảng tại Hong Kong, Singapore và Malaysia. Vì vậy, nếu Việt Nam chỉ tập trung khai thác các cảng sông, tình hình vận tải biển sẽ khó cải thiện. Theo ước tính, các hãng tàu đang mất thêm khoảng 300 USD cho mỗi TEU nếu khai thác và phục vụ các cảng đường sông, thay vì các cảng nước sâu. Vì vậy, Việt Nam có thể học tập khai thác các cảng nước sâu, để tiếp tục đón nhiều tàu cỡ lớn, từ đó, trở thành một trong những trung tâm vận tải chính của khu vực.

Tận dụng thế mạnh về giá cước

Cùng với nỗ lực nâng cấp cơ sở hạ tầng, ngành vận tải biển Việt Nam có thể tận dụng thế mạnh về mặt giá thành hiện tại của mình. Cước phí vận tải biển ở nước ta hiện ngang bằng với các cảng chính khác trong khu vực và đang ở mức thấp, đặc biệt trên các tuyến Á - Âu. Không những thế, mức thu phụ phí thao tác container tại cảng (THC) hiện thấp thứ 2 trong khu vực, chỉ xếp sau Thái Lan.

[caption id="attachment_10532" align="aligncenter" width="700"] Cước phí vận tải biển Việt Nam hiện đang ngang bằng với các cảng chính trong khu vực.[/caption]

Với mức giá cước và phụ phí cạnh tranh như vậy, Việt Nam cần tối ưu hóa lợi thế này để thúc đẩy phát triển phù hợp với cơ hội tăng trưởng hiện có vào thời điểm hiện tại.

Tăng cường ứng dụng công nghệ cao

Theo ông Tom Broadley, Giám đốc hàng hải của Lloyd’s Register (Anh), công nghệ không chỉ đóng vai trò quan trọng trong ngành vận tải biển mà còn trong nhiều hoạt động kinh doanh. Do đó, việc tích hợp và ứng dụng những công nghệ tân tiến vào ngành công nghiệp này sẽ tối ưu hóa năng lực và năng suất của các doanh nghiệp liên quan.

Gần đây, Việt Nam đang nỗ lực nâng cao khả năng ứng dụng công nghệ thương mai điện tử trực tuyến. Tuy nhiên, nước ta vẫn cần ứng dụng sâu rộng hơn để tăng tính thuận tiện, giảm khối lượng thủ tục hành chính và rút ngắn thời gian làm việc.

Quá trình đưa công nghệ hiện đại vào cung cấp dịch vụ hàng hải cũng như phát huy toàn bộ tiềm năng của cảng nước sâu, đồng thời tận dụng trọn vẹn tiềm năng và lợi thế về giá cước sẽ giúp Việt Nam không những đủ khả năng cạnh tranh với các nước láng giềng, mà về lâu dài còn có thể vươn lên thuộc nhóm dẫn đầu trong ngành vận tải biển thế giới.

Nguồn: Ogilvy