Bất động sản bảo đảm vướng thủ tục, ngân hàng tìm lối ra
 |
| Kiến nghị gỡ vướng thủ tục sang tên bất động sản bảo đảm. Ảnh: Cao Nguyên. |
Quyền nắm giữ nhưng không thể định đoạt
Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA) vừa gửi văn bản tới Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tư pháp và Ngân hàng Nhà nước, đề xuất tháo gỡ khó khăn khi các tổ chức tín dụng (TCTD) nhận tài sản bảo đảm là bất động sản để xử lý nợ xấu.
Theo VNBA, việc nhận bất động sản để thay thế nghĩa vụ trả nợ là một biện pháp quan trọng trong xử lý nợ xấu. Hình thức này diễn ra qua thỏa thuận đối trừ nợ với khách hàng hoặc nhận tài sản từ cơ quan thi hành án sau nhiều lần đấu giá không thành.
Luật Các tổ chức tín dụng cho phép ngân hàng nắm giữ bất động sản tối đa 5 năm để xử lý thu hồi nợ. Tuy nhiên, ở nhiều địa phương, Văn phòng đăng ký đất đai và Sở Tài nguyên và Môi trường từ chối đăng ký biến động, yêu cầu TCTD phải có chấp thuận của UBND cấp tỉnh và chuyển đổi mục đích sử dụng đất. VNBA cho rằng yêu cầu này không phù hợp với bản chất việc nhận tài sản để xử lý nợ, vốn không phải hoạt động kinh doanh bất động sản.
Nhiều hệ lụy từ vướng mắc pháp lý
Không thể đăng ký quyền sở hữu khiến TCTD không thể bán hoặc chuyển nhượng bất động sản vì không đứng tên trên giấy chứng nhận. Các hợp đồng mua bán cũng bị từ chối công chứng.
Tài sản nhận từ thi hành án cũng khó xử lý do đã nhiều lần đấu giá không thành công. Về hạch toán, theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, tài sản chỉ được ghi nhận nội bảng khi có đủ giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hợp pháp, nên TCTD gặp bế tắc.
Ngoài ra, nghĩa vụ nợ của khách hàng chưa được xóa trên sổ sách, tiềm ẩn nguy cơ tranh chấp khi giá bất động sản tăng, chủ cũ có thể yêu cầu đòi lại.
Kiến nghị tháo gỡ
VNBA đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn cho phép TCTD được đăng ký chuyển quyền hoặc biến động tài sản trong cả hai trường hợp: nhận qua thỏa thuận và nhận từ cơ quan thi hành án. Sau khi đăng ký, TCTD sẽ chủ động bán, chuyển nhượng hoặc mua lại bất động sản trong 5 năm; vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định.
Hiệp hội cũng đề xuất Ngân hàng Nhà nước ban hành hướng dẫn về ghi nhận, hạch toán tài sản gán nợ hoặc nhận thay nghĩa vụ, hướng dẫn trích lập dự phòng rủi ro đối với tài sản nắm giữ trong vòng 5 năm. Đồng thời, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tư pháp giải quyết vướng mắc thủ tục để TCTD có quyền xử lý và sang tên tài sản cho người mua.
VNBA kỳ vọng các kiến nghị sớm được xem xét nhằm khơi thông quá trình xử lý nợ xấu, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các TCTD.
